GAPS Diyeti Nedir? Hangi Besinler Tüketilmelidir?

Modern tıbbın gelişimi, insan vücudunun çeşitli sistemlerinin karmaşıklığını ve birbiriyle olan etkileşimlerini daha iyi anlamamıza yardımcı olmuştur. Bu anlayış, bağırsak sağlığının genel sağlık üzerindeki etkisini giderek daha fazla vurgulamıştır. GAPS Diyeti, bu bağlamda dikkat çeken bir beslenme yaklaşımıdır. "Gut and Psychology Syndrome" kelimelerinin kısaltması olan GAPS, Dr. Natasha Campbell-McBride tarafından geliştirilmiştir ve özellikle bağırsak sağlığını önemseyenler arasında popülerlik kazanmıştır. GAPS Diyeti, bağışıklık sistemi sorunları, otizm, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve diğer nörolojik rahatsızlıklar gibi bir dizi sağlık sorununa yardımcı olabileceği iddia edilir. Bu yazıda, GAPS Diyeti'nin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve potansiyel faydalarını inceleyeceğiz.

GAPS Diyeti Nedir?

GAPS Diyeti, bağırsak sağlığını iyileştirmeyi amaçlayan bir tür eliminasyon diyetidir ve özellikle sindirim sistemi ile beyin arasındaki bağlantıyı vurgular. Dr. Natasha Campbell-McBride tarafından geliştirilen bu beslenme planı, bir dizi sağlık sorununa yardımcı olabileceği iddia edilen, bağırsak sağlığını önemseyenler arasında giderek daha fazla popülerlik kazanmıştır. Gaps diyetine göre, sağlıksız bir bağırsağa sahip bir kişinin eğer bağırsakları iyileşirse sindirim, nörolojik ve otoimmün rahatsızlıklarının da çözülebileceğini söylüyor. 

GAPS Diyetinde Hangi Besinler Tüketilmeli? Nelerden Kaçınılmalı?

GAPS Diyeti, vücudu toksinlerden arındırmayı ve bağırsaklardaki sağlıksız bakterileri temizlemeyi hedefler. Temel olarak, gaps diyetinde günlük tükettiğiniz gıdaların yaklaşık %85'i et, balık, et suyu, yumurtalar, fermente gıdalar, sebzelerden, fındık, baklagiller, sarımsak, zeytinyağından oluşmalıdır. Yenilmemesi gereken yiyecekler ise, şeker, patates, havuç, soya, hazır yoğurtlar, süzme peynir, pirinç, yulaf, kahve, mısır, yapay tatlandırıcılar, tüm işlenmiş gıdalar, herhangi bir hayvandan elde edilen süt; soya sütü, pirinç sütü veya konserve hindistan cevizi sütüdür.

Probiyotik Zengin Yiyecekler: GAPS Diyeti, probiyotik açısından zengin yiyeceklerin tüketimini teşvik eder. Fermente sebzeler, yoğurt ve probiyotik takviyeler, bağırsak sağlığını desteklemek için sıkça kullanılır.

Zararlı Yiyeceklerden Kaçınma: Diyette gluten, şeker ve işlenmiş gıdalardan kaçınılması gerekmektedir. Bu maddeler bağırsaklara zarar verebilir ve iltihaplanmaya neden olabilir.

Kemik Suyu Tüketimi: GAPS Diyeti, kemik suyunun tüketimini vurgular. Kemik suyu, bağırsak zarını iyileştirmeye yardımcı olabilir ve bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkilere sahiptir.

Aşamalı Beslenme: GAPS Diyeti, aşamalı bir yaklaşımı benimser. İlk aşamadan başlayarak, kişinin sindirim sistemi iyileştikçe daha fazla gıda çeşidi eklenir.

Gaps Diyet Planı

GAPS diyetinin üç aşaması vardır: giriş, tam GAPS diyeti ve yeniden giriş. GAPS diyetine başlarken, giriş kısmı da altı aşamaya bölünmüştür ve GAPS başlangıç ​​diyetiyle başlamanız önerilir. Daha sonra gıdalar 3-6 haftalık bir süre içinde yavaş yavaş yeniden verilir. Yeni bir aşamaya girdiğinizde, toleransınızı izlemek için her seferinde yalnızca bir yeni yiyecek eklediğinizden emin olun. Vücudunuzun belirli bir yiyeceğe olumsuz tepki verdiğini fark ederseniz, o yiyeceği diyetinize tekrar eklemeyi birkaç hafta daha ertelemek isteyebilirsiniz. Sonuç almak için toplamda gaps diyeti, 1.5 - 2 yıl sürebilir.

1. Aşama: Ev yapımı et veya balık suyu; et veya balık suyuyla ev yapımı çorbalar; süt veya sebze bazlı probiyotik gıdalar; zencefil çayı.

2. Aşama: 1. Aşamadaki yiyeceklere devam edin. Çiğ organik yumurta sarısını ekleyin; et ve sebzelerle yapılan güveç veya güveçler; ev yapımı yoğurt veya kefir; lahana turşusu veya sebzelerden elde edilen meyve suyu; fermente balık, ev yapımı sade yağ

3. Aşama: Olgun avokadoyu ekleyin; gaps diyetine uygun krepler; sade yağ, kaz yağı veya ördek yağıyla karıştırılmış yumurtalar; lahana turşusu; fermente sebzeler.

4. Aşama: Yavaş yavaş kavrulmuş ve ızgara etleri ekleyin; soğuk preslenmiş zeytinyağı; taze sıkılmış meyve suları; öğütülmüş fındık veya tohumlarla pişmiş ekmek.

5. Aşama: Marul ve soyulmuş salatalıktan başlayarak pişmiş elma püresini ve çiğ sebzeleri ekleyin. Narenciyeden kaçının.

6. Aşama: Soyulmuş çiğ elmayı ekleyin; tolere edildikçe diğer çiğ meyveleri ve balık ekleyin.

Gaps Diyetinin Faydaları Nelerdir?

GAPS Diyeti'nin potansiyel faydaları:

Bağırsak sağlığınızı iyileştirir. (Yukarıda saydığımız irretabl bağırsak sendromu, bağırsak iltihapları, sindirim sorunları gibi) Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. (Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı ve romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar) Otizm, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), şizofreni ve bipolar bozukluk gibi nörolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklarda iyileşme görülmüştür. Toksinlerden arınmayı hedefler. GAPS Diyeti'nin önemli bir bileşeni olan kemik suyu, bağırsak zarını onarmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, eklemler ve cilt sağlığı için de faydalıdır. Gaz, şişkinlik, mide ekşimesi gibi yaygın sindirim sorunlarını hafifletebilir. Gıda alerjileri ve intoleransları; tiroid bozuklukları gibi rahatsızlıkların semptomlarını azaltır. Anksiyete, depresyon ve stresle ilgili mental sağlık sorunlarının semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.

GAPS Diyeti - Bağırsak Sağlığını Yeniden Keşfetme Yolculuğuna Adım Atın

GAPS Diyeti, bağırsak sağlığını odaklayan ve genel sağlık üzerinde olumlu etkileri olabileceği düşünülen bir beslenme yaklaşımı olarak dikkat çekmektedir. Bağırsak-beyin bağlantısını vurgulayan bu diyet, sindirim sorunlarından nörolojik rahatsızlıklara kadar bir dizi sağlık sorununa çözüm sunma potansiyeline sahiptir. Ancak, unutulmaması gereken önemli bir nokta, her bireyin benzersiz olduğu ve bu tür bir beslenme değişikliğinin herkes için uygun olmadığıdır. GAPS Diyeti'ni düşünüyorsanız, öncelikle bir sağlık uzmanına danışmanız ve kişisel sağlık durumunuzu göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.

Sindirimle ile ilgili tedavilerin yetersiz kaldığı durumlarda veya tedavi tamamlanamadığında Fodmap diyetine de bakılabilir. İki diyetin de ortak noktası sindirim sistemi sorunlarına çözüm odaklıdır ve gıda hassasiyetlerini azaltmayı hedefler ancak tüketilen ya da kısıtlanan besinler, uygulama prensipleri ve hedeflenen sağlık sorunları farklıdır. Bunları da göz önünde bulundururarak bir sağlık profesyoneline danışarak ihtiyacınıza uygun diyeti yapabilirsiniz.